اشترانکوه

اشترانکوه که به کوه آلپ ایران مشهور است؛ از جاهای رشته کوهی در شرق استان لرستان و یکی از بلندترین رشته کوه های زاگرس و از جاهای دیدنی و گردشگری ازنا است. بلندترین قله اشترانکوه، قله “سنبران” با ارتفاع ۴۱۵۰ متر است که این قله یکی از ۱۵۱۵ قله بسیار برجسته دنیا به شمار می رود. اشترانکوه ازنا، مهد عجایب طبیعی و زاد بوم زبیاترین جانداران و پرندگان مجموعه‌ای بی‌بدیل و بکر از خلقت را به تصویر می‌کشاند و قلل مرتفع آن چهره غبار گرفته آسمان را می‌خراشد تا تابش پرتو آفتاب از لابلای صخره‌ها بر برف‌های هزار ساله‌اش همانند پرنیان خیال هزار رنگ به خود گیرد.

دره‌های آن ژرفتر از هر اندیشه‌ای، چونان دستی سخاوتمند گیاهانی را پرورش داده که نظیر آن را در هیچ جای ایران نمی‌توان یافت و علاقه‌مندان و دوستداران را به دامان پر مهر و شکوه خود فرا می‌خواند. به راستی کسی که اشترانکوه را نبیند گویا چیزی را ندیده، اشترانکوه سمبل ازنا، شهر را مانند طفلی در آغوش خود کشیده و این کودک بر دامان مادر خود سالهاست که آرمیده است. در تابستان نسیم برف‌های اشترانکوه دمای شهرستان ازنا را بسیار خنک می‌کند و مجاورت شهرستان ازنا به اشترانکوه هوای این شهرستان را در زمستان به طرز عجیبی بسیار سرد کرده و ازنا را جزو سرد ترین مناطق ایران نموده است. اشترانکوه همه سال پر از برف و یخچال‌های طبیعی آن چند ده هزار سال سن دارند. اشترانکوه یا آلپ ایران که در سال ۱۳۴۰ جزو مناطق حفاظت شده کشور قرار گرفته است، دارای قله های بلند و پر برف، دره های عمیق و طولانی، رودهای دائمی، پوشش گیاهی (مانند پسته کوهی، گون، ریواس و …)، پوشش جانوری متنوع (مانندخرس قهوه ای، روباه، گرگ خاکستری، بز کوهی، قوچ، گربه وحشی، سنجاب درختی، کبک، شاهین و …) ، است. درخصوص وجه تسمیه “سن بران” اینطور گفته می شود که به علت وجود قله های ۸ گانه که برخی از آنها بلندتر از ۴۰۰۰ متر هستند این قله ها مانند کاروانی از شتر به ترتیب و پشت سرهم قرار گرفته اند و بهمین خاطر به شتر کوه یا اشترانکوه معروف شده است. قله های مهم اشترانکوه از شمال غرب به جنوب شرقی چال میشان، گل گل، گل گهر، سن بران، کوله لایو، میرزایی، فیالسون، لگه، سراب شاه تخت، سوزنی مهرجمال، پیاده دره تخت، پیا ره کمندان، ازنا در و کوله جنو هستند.

رشته کوه اشترانکوه همانند قالی کوه و زرد کوه از پرآب ترین کوههای ایران است و به همین خاطر رودهای کوچک بسیاری از قله های اشترانکوه سرچشمه می گیرند که ماربره، دره دایی، دره دزدان و گهر رود از جمله این رودها هستند و دریاچه زیبای گهر (نگین اشترانکوه) که یکی از مهمترین مناطق گردشگری ایران است، در دامنه های جنوب غربی و در دره گهر رود قرار دارد.

در ارتفاعات اشترانکوه، دره های یخچالی وجود دارد که در اصطلاح محلی به آن “چال” می گویند. از جمله این چال ها می توان از چال میشان، چال بران، چال فیالسون و چال کبود نام برد. دیدن این یخچال ها به همراه قله های سفیدپوش و دامنه های برفی اشترانکوه، خستگی مسیر طی شده را از تن ها به در می کند.

حیات وحش

این رشته کوه در حدود سال ۱۳۴۰ از لحاظ گونه‌های جانوری و گیاهی جزء مناطق حفاظت شده قرار گرفت و در سال ۱۳۴۸ جزء محیط زیست جهانی قرار گرفت. از گونه‌های جانوری آن می‌توان به خرس قهوه‌ای، روباه، کفتار، گراز، گرگ خاکستری، بز کوهی، قوچ، گربه وحشی، گربه جنگلی، سنجاب درختی، مار قیطانی وکبک دری و از پرندگان می‌توان به عقاب، کبک، جغد، اردک و شاهین اشاره نمود که همگی تحت حفاظت محیط زیست می‌باشند.

در اشتران‌کوه پسته کوهی به فراوانی یافت می‌شود و پوشش گیاهی متنوع آن اعم از گون، ریواس و استپ‌ها در شیب ملایم بعضی نقاط و گل‌های طبیعی و خودرو محل مناسبی برای جانوران ساکن در اشترانکوه‌است که در آن زاد و ولد کرده و از آنان تغذیه می‌کنند.

اشتران‌کوه پذیرای کوهنوردان و گردشگران و زمین‌شناسانی از اقصی نقاط کشور و خارج از کشور بوده که برای تفریح و ورزش و پژوهش علمی مراجعه نموده‌اند.

منطقه حفاظت‌شده

منطقه حفاظت‌شده اشتران‌کوه یکی از مناطق حفاظت‌شده ایران است که علاوه بر دریاچه گهر، تونل برفی، چشمه قلقل و دره تخت را نیز شامل می‌شود؛ این منطقه ۹۸ هزار هکتار وسعت دارد و یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی ایران به‌شمار می‌آید.